باریم انما یا عکس رنگی روده و هر آنچه باید بدانیم!

باریم انما یا عکس رنگی روده چیست؟

باریم انما (Barium Enema) یا عکس رنگی روده یک فرآیند تصویربرداری تشخیصی پزشکی با استفاده از ماده‌ای به نام باریم است، که تصاویر دقیقی از روده‌ بزرگ یا کولون ایجاد می کند. این ماده باریم، که یک ماده پرتوزا است، به منظور متمایز کردن نواحی خاصی از بافت روده و برای بهبود کیفیت تصاویر از طریق لوله ای باریک به روده بیمار تزریق می شود (سطح روده بزرگ را می پوشاند) و سپس با استفاده از اشعه ایکس، تصاویری از دستگاه گوارش بدست می‌آید.
در این عکس برداری از روش فلوروسکوپی که ردیابی جریان محلول باریم در مجرای روده و بررسی حرکات آن است استفاده می شود. در حالت عادی اشعه ایکس شاید نتواند تصاویر واضحی از بافت های نرم نمایش دهد ولی استفاده از ماده باریم می تواند به وضوح تصاویر کمک کند و حتی گاهی ممکن است برای وضوح بیشتر تصاویر هوا را به روده بزرگ وارد کنند (روده بزرگ را متسع می کند) که اصطلاحا به آن تنقیه باریم با وضوح دوگانه نیز می گویند. توجه داشته باشید که در این حالت لازم است روده بزرگ کاملا تخلیه باشد.
این فرآیند تصویربرداری به پزشک کمک می‌کند تا به بررسی و تشخیص ناهنجاری ها و بیماری‌های مختلف مربوط به روده بزرگ و دستگاه گوارش بپردازد.

کاربردهای این تست

این تست به عنوان یک روش تصویربرداری پزشکی (رادیولوژی) برای تشخیص و بررسی مشکلات مختلف روده بزرگ استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای این تست عبارتند از:
تشخیص زخم‌ها و آسیب‌های داخلی در روده‌ها و معده
تشخیص تومورهای خوش‌خیم و بدخیم در دستگاه گوارش
تشخیص بیماری‌های التهابی مانند کولیت و التهاب معده
بررسی علت عوارض گوارشی مانند خروج خون از روده‌ها
ارزیابی انسدادهای روده‌ای
بررسی عملکرد و ساختار دقیق دستگاه گوارش
تصویربرداری از روده به صورت کامل (از روده کوچک تا روده بزرگ) می تواند سرطان، پلیپ ها (تومورهای غیرسرطانی و خوش خیم)، بیماری های التهابی روده (کولیت زخمی و بیماری کرون) و انسداد روده را تشخیص دهد. در صورت بروز علائمی مانند علائم زیر لازم است این تست برای تشخیص اختلالات و ناهنجاری های روده انجام شود:
دردهای شکمی
خونریزی رکتوم یا مقعدی
اسهال و یبوست مزمن
تغییراتی در فعالیت های روزانه روده
کاهش وزن بی دلیل

اقدامات قبل از تست

قبل از انجام تصویربرداری لازم است به نکات زیر برای تخلیه روده توجه شود:
رژیم مخصوص: از روز قبل از تست بهتر است رژیم خاصی را پیروی کنید و در این رژیم نباید غذایی بخورید ولی می توانید نوشیدنی هایی چون چای، قهوه بدون افزودنی و عصاره گوشت مصرف کنید.
ناشتایی: از شب قبل از انجام تست باید ناشتا باشید و از خوردن و نوشیدن خودداری کنید.
استفاده از ملین: شب قبل از انجام تست برای پاکسازی روده از هر ماده ای، مصرف ملین توصیه می شود.
تخلیه روده: گاهی اوقات ممکن است برای پاک شدن روده از هر موادی لازم باشد شب قبل یا چند ساعت قبل از انجام تست از کیت های انما استفاده شود.
مصرف داروها: چند روز قبل از انجام تست با پزشک درباره داروهای مصرفی خود مشورت کنید.

اقدامات قبل از تست

قبل از انجام تصویربرداری لازم است به نکات زیر برای تخلیه روده توجه شود:
رژیم مخصوص: از روز قبل از تست بهتر است رژیم خاصی را پیروی کنید و در این رژیم نباید غذایی بخورید ولی می توانید نوشیدنی هایی چون چای، قهوه بدون افزودنی و عصاره گوشت مصرف کنید.
ناشتایی: از شب قبل از انجام تست باید ناشتا باشید و از خوردن و نوشیدن خودداری کنید.
استفاده از ملین: شب قبل از انجام تست برای پاکسازی روده از هر ماده ای، مصرف ملین توصیه می شود.
تخلیه روده: گاهی اوقات ممکن است برای پاک شدن روده از هر موادی لازم باشد شب قبل یا چند ساعت قبل از انجام تست از کیت های انما استفاده شود.
مصرف داروها: چند روز قبل از انجام تست با پزشک درباره داروهای مصرفی خود مشورت کنید.

نحوه انجام

این تست برای تصویربرداری از روده بزرگ توسط کارشناس رادیولوژی انجام می‌شود که قبل از انجام تست باید حتما روده کاملا خالی باشد (با استفاده از ملین یا آب)، پس از آن ماده پرتوزا باریم توسط لوله باریک از راست روده به بیمار تزریق می شود، پس از آن باید مدتی صبر کرد تا باریم توسط روده جذب شود که این مرحله ممکن است کمی طولانی شود. بعد از اینکه عملیات جذب انجام شد تصویربرداری از روده برای بررسی و تشخیص مشکلات آن آغاز می شود.
در تنقیه باریوم با وضوح دوگانه، هوا را از طریق همان لوله که باریم به بیمار تزریق شد وارد روده می کنند. زمانیکه روده بزرگ از باریم پر می‌شود، ممکن است حرکات روده را احساس کنید. علائمی مانند گرفتگی و درد در ناحیه شکم نیز ممکن است برای شما رخ دهد. بهتر است برای راحتی نفس‌های طولانی و عمیق بکشید. گاهی هم ممکن است نیاز باشد به چپ و راست حرکت کنید تا روده کاملا از باریم پر شود.

زمان انجام تست

اقدامات بعد از تست

پس از انجام تست برای اطمینان از خارج شدن کامل باریم ممکن است نیاز به استفاده از ملین باشد. بیمار می تواند روند طبیعی زندگی خود را در پیش بگیرد و پرهیز غذایی خاصی ندارد اما ممکن است در هنگام خروج باریم با حرکات روده همراه باشد.
در صورت یبوست و حرکات روده بیش از حد (پس از 2 روز) با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض باریم

این تست معمولا عوارض اندکی دارد و برخی از آن ها شامل التهاب بافت‌های اطراف کولون، واکنش آلرژیک به باریم، انسداد در مجاری گوارشی، شکاف در دیواره کولون هستند. توجه داشته باشید که این تست به دلیل استفاده از اشعه ایکس مضر برای جنین در دوران بارداری انجام نمی شود.
اگر تمایل دارید درباره غربالگری های NT بیشتر بدانید می توانید مقاله غربالگری NT را مطالعه کنید!

نتیجه

تست عکس رنگی روده نوعی تصویربرداری با اشعه ایکس و ماده یونیزان باریم است و زمانی از این تست استفاده می شود که افراد علائمی چون درد شکم، خونریزی از مقعد، اسهال، یبوست مداوم و غیره دارند و برای بررسی و تشخیص پلیپ های خوش خیم، سرطان، انسداد روده و بیماری های التهابی به کار می رود. در صورتی که قصد انجام این تست را دارید می توانید از مرکز ایران زمین با سرپرستی دکتر غلامرضا رحیمی یکی از بهترین مراکز رادیولوژی در بهارستان تهران اقدام به دریافت نوبت کنید.