تخمدان پلی کیستیک و هر آنچه هر خانمی درباره آن لازم است بداند!
تخمدان پلی کیستیک و هر آنچه هر خانمی درباره آن لازم است بداند!
تیم تولید محتوایی ایران نوبت
تخمدان پلی کیستیک به وضعیتی اطلاق می شود که با وجود کیست های متعدد مشخص می شود. این اصطلاح معمولاً با سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOD)، یک اختلال هورمونی است که بیشتر در زنان در سنین باروری دیده می‌شود شناخته می شود.
سندروم پلی کیستیک
سندرم تخمدان پلی کیستیک Polycystic Ovarian Disease (PCOD) یا به عبارت دیگر تنبلی تخمدان یکی از بیماری های شایع در بین خانم ها است. این سندروم می تواند بر هورمون ها تاثیر گذارد و باعث بروز مشکلاتی در خانم ها شود.
سندروم PCOD در حقیقت یک بی نظمی و عدم تعادل بین هورمون ها است و زمانی رخ می دهد که تخمدان هایی که وظیفه تولید و آزاد کردن تخمک ها را به عهده دارند هورمون های بیش از حدی تولید می کنند و سطح هورمون آندروژن نیز بالا می رود که سبب بی نظمی در هورمون های تولید مثل می شود.
همین موضوع باعث می شود خانم هایی که دچار این سندروم هستند اغلب قاعدگی های نامنظمی داشته باشند و به دنبال آن تخمک گذاری هم در این خانم ها به صورت منظم انجام نشود و سبب ایجاد کیست های فولیکولی کوچک (کیسه های پر از مایع با تخمک های نابالغ) شود که در آخر ممکن است ناباروری هم به دنبال داشته باشد.
گاهی این سندروم زمانی که برای بارداری اقدام کرده اید تشخیص داده می شود بنابراین برای بارداری ابتدا باید این مشکل را درمان کنید.
علائم پلی کیستیک یا تنبلی تخمدان
علائم سندروم PCOD معمولا در دوران بلوغ نمایان می شود. برخی از این نشانه ها شامل:
تغییرات در خلق و خوی
خستگی زیاد
افزایش هورمون تستوسترون
اختلال و مشکلاتی در بارداری
گر گرفتگی
تحریک پذیری یا عدم تمرکز
قاعدگی نامنظم (به دلیل عدم تخمک گذاری مانع ریزش پوشش داخلی رحم در هر ماه می شود و باعث کاهش تعداد دوره های قاعدگی می شود.)
خونریزی شدید در هر قاعدگی (دیواره رحم ضخیم تر می شود و باعث سنگین تر شدن دوره های پریود می شود.)
افزایش وزن به دلیل اختلال در هورمون ها
سردرد
تولید آندروژن بیش از حد
رشد مو زائد
چرب شدن پوست و ایجاد جوش و آکنه
ریزش مو شدید
تیره شدن پوست (گردن، کشاله ران و زیر سینه ها)
درباره علائم فیبروم رحم بیشتر بدانید!
علل سندروم پلی کیستیک
سندروم PCOD یا تنبلی تخمدان می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد و ممکن است عوامل ژنتیکی و هورمونی در بروز آن تاثیر داشته باشد، معمولا در خانم های 15 تا 40 سال رخ می دهد. برخی از این عوامل شامل:
اضافه وزن بالا
مقاومت به انسولین
اختلالات ژنتیکی
احساساتی چون استرس، اضطراب و افسردگی
اختلالات غده تیروئید
اختلالات غده فوق کلیوی
عوارض تنبلی تخمدان
تنبلی تخمدان به دلیل ترشح بیش از حد هورمون آندروژن می تواند عوارض زیر را به دنبال داشته باشد:
ناباروری: چون این بیماری قاعدگی را نامنظم می کند و تخمک گذاری منظم انجام نمی شود باعث اختلال در بارداری می شود و حتی عوارضی چون زایمان زودرس را همراه دارد. یکی از دلایل اصلی ناباروری در افرادی که دچار سندروم PCOD هستند عدم بلوغ فولیکول ها و یا افزایش تستوسترون است.
سندروم متابولیک: مجموعه ای از اختلالات مثل فشار خون بالا، قند خون بالا، چربی بالا، کلسترول و تری گلیسیرید بالا است که ممکن است باعث بیماری قلبی و سکته هم شود.
آپنه خواب: به دلیل چاقی و هورمون های آندروژن، ممکن است وقفه تنفسی در خواب رخ دهد.
افسردگی: تغییرات هورمونی باعث تغییرات احساسی هم می شود و ممکن است بر احساسات فرد تاثیرات منفی داشته باشد و باعث اضطراب شود.
سرطان اندومتر: به دلیل ضخیم شدن دیواره رحم (عدم تخمک گذاری)، ممکن است سرطان اندومتر که از مخاط رحم شروع می شود، رخ دهد.
تشخیص پلی کیستیک
در ابتدا پزشک از سوابق خانوادگی شما می پرسد تا ببیند آیا این سندروم می تواند ژنتیکی باشد یا خیر سپس با معاینات فیزیکی بررسی می کند که بیمار علائمی مانند بزرگ شدن تخمدان و یا کلیتوریس که ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی رخ دهند را دارد یا خیر. پس از آن پزشک درخواست تست هایی برای بررسی های بیشتر می کند:
پزشک آزمایش خون برای بررسی میزان هورمون هایی مانند FSH (هورمون تحریک کننده فولیکول)، LH (هورمون تولید مثل که باعث تخمک گذاری می شود)، تستوسترون، پروژسترون و همچنین اندازه گیری میزان کلسترول، تری‌گلیسرید، مقاومت به انسولین را درخواست می کند.
همچنین پزشک یکی از راه های تصویربرداری تشخیصی مانند سونوگرافی را برای بررسی وضعیت و اندازه تخمدان ها، اندازه گیری قطر مخاط رحم، بررسی کیست تخمدان ها و ضخامت اندومتر توصیه می کند.
به کمک این تست ها پزشک می تواند بهتر درباره وضعیت بیمار نظر دهد. مرکز ایران زمین به سرپرستی دکتر غلامرضا رحیمی با بیش از 20 سال سابقه یکی از بهترین مراکز سونوگرافی در بهارستان تهران است که می تواند در این زمینه به شما کمک کنند برای رزرو نوبت سونوگرافی از این مرکز می توانید از طریق دکمه دریافت نوبت به صورت آنلاین و سریع اقدام فرمایید.
نتیجه
تخمدان پلی کیستیک (PCOD) یک اختلال هورمونی پیچیده است که بسیاری از خانم ها در سنین باروری را تحت تاثیر قرار می دهد. سندرم تخمدان پلی کیستیک با طیف وسیعی از علائم، از جمله سیکل های قاعدگی نامنظم، سطوح بیش از حد آندروژن ها (هورمون های مردانه) و ایجاد کیست های کوچک متعدد بر روی تخمدان ها مشخص می شود. این کیست ها مضر نیستند اما می توانند منجر به عدم تعادل هورمونی و مشکلات تخمک گذاری شوند.
افراد مبتلا به PCOD ممکن است علائم مختلفی فراتر از علائم مربوط به سیستم تولید مثل را تجربه کنند. این موارد می توانند شامل افزایش وزن، آکنه، رشد بیش از حد مو (هیرسوتیسم) و در برخی موارد مقاومت به انسولین باشند که می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را افزایش دهد. علت دقیق PCOD به طور کامل شناخته نشده است، اما اعتقاد بر این است که عواملی مانند ژنتیک، مقاومت به انسولین و التهاب در ایجاد آن نقش دارند.
تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک معمولا شامل ترکیبی از ارزیابی سابقه پزشکی، معاینه فیزیکی، آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح هورمون‌ها و تصویربرداری اولتراسوند برای تجسم تخمدان‌ها است. هدف درمان PCOD مدیریت علائم و کاهش خطر عوارض طولانی مدت است. این ممکن است شامل تغییراتی در سبک زندگی مانند تغییرات رژیم غذایی و ورزش منظم برای کمک به تنظیم هورمون ها و بهبود حساسیت به انسولین باشد. داروهایی مانند داروهای ضد بارداری خوراکی، ضد آندروژن ها و داروهای حساس کننده به انسولین نیز می توانند برای رفع علائم خاص تجویز شوند.
