فیبروم رحم می تواند دستگاه تناسلی خانم ها را تحت تاثیر قرار دهد و علائمی مانند کیست تخمدان، درد در ناحیه لگن و خونریزی های غیرطبیعی باشد که هر دو با سونوگرافی قابل تشخیص هستند.
فیبروم رحم چیست؟
فیبروئید یا فیبروم های رحمی (Uterine fibroids) که با نام های دیگری مانند میوم (Myomas) یا لیومیوم (Leiomyomas) هم بین افراد شناخته می شوند. در حقیقت فیبروئیدها توده های عضلانی و غیرسرطانی در دیواره رحم هستند که از ماهیچه و بافت همبند (از بافت های دیگر حفاظت می کند) در دیواره ی رحم تشکیل شده اند. فیبروئید ها از بیماری های شایع در خانم ها هستند و نیمی از خانم ها تا قبل از سن 50 سالگی ممکن است آن را تجربه کنند.
فیبروم ها ممکن است به صورت یک گره تنها یا مانند یک خوشه تشکیل و رشد کنند می توانند از یک میلی متر تا حتی چندین سانتی متر هم رشد کنند.
فیبروم ها معمولا بسیار کوچک و بدون علامت هستند البته لازم به ذکر است که در همه افراد بدون علامت نیست، برخی ممکن است به دلیل اینکه فیبروم آن ها بزرگ تر شده است علائمی که در ادامه به آن ها می پردازیم را داشته باشند.
تفاوت فیبروم و کیست تخمدان
فیبروئید و کیست تخمدان دو نوع مشکل متفاوت در سیستم تولید مثل زنانه هستند. فیبروئیدها رشد توده های غیرسرطانی هستند که در رحم تشکیل می‌شوند، در حالی که کیست‌های تخمدان حفره‌های پر از مایع یا جامد در یک یا هر دو تخمدان هستند که می توانند هم سرطانی و هم غیر سرطانی باشند.
کیست تخمدان معمولا در خانم ها در هر سنی رخ می دهد و خطرناک نیستند ولی در موارد نادری هم ممکن است سرطانی شوند و یا در موارد نادر ممکن است به قدری کیست ها بزرگ و سنگین شوند که باعث چرخش و پیچش تخمدان ها شوند. این بیماری هم مانند فیبروئید رحمی در خانم ها بسیار شایع است و معمولا علائم آن با فیبروئید مشابه است.
انواع فیبروم در رحم
فیبروم ها بسته به محل و نحوه قرار گیری و همچنین چسبندگی آن ها می توانند انواع گوناگونی مانند فیبروم های داخل دیواره رحمی که شایع ترین نوع است، فیبروم های ساب موکوزال (زیر مخاطی یا زیر پوشش داخلی رحم)، فیبروم های ساب سروزال (زیر پوشش سطح خارجی)، فیبروم های ساقه دار (با ساقه به داخل یا خارج رحم متصل است) که کمتر دیده شده است و فیبروم دهانه رحم داشته باشند.
علائم فیبروئید رحم
همانطور که پیش تر به آن اشاره کردیم این بیماری در صورت کوچک بودن لیومیوم ها ممکن است علائمی نداشته باشد و اغلب هم به همین صورت است ولی گاهی ممکن است به دلیل بزرگ شدن آن ها علائم زیر را داشته باشند:
قاعدگی های نامنظم، خونریزی شدید و دردناک
خونریزی های غیر طبیعی رحم
خونریزی بین دوره های قاعدگی
گرفتگی عضلات شکم و لگن
احساس درد یا فشار در حین رابطه جنسی
مشکلاتی در دفع ادرار یا تکرر ادرار به دلیل فشار میوم بر مثانه
مشکلات در باروری
ترشحات مزمن از واژن
توجه داشته باشید که برخی علائم مانند قاعدگی های نامنظم، خون ریزی شدید و دردهای دوران قاعدگی می تواند به دلیل وجود تخمدان پلی کیستیک باشد پس حتما با انجام تست های سونوگرافی بررسی کنید.
عوارض فیبروم رحم
عوارض میوم ها معمولا اندک است ولی برخی از شایع ترین ها ممکن است شامل درد شدید، خونریزی زیاد و به دنبال آن کم خونی باشد همچنین در موارد نادر ممکن است ناباروری را نیز به دنبال داشته باشد.
علت به وجود آمدن فیبرم در رحم و تخمدان
تا به امروز علل اصلی و دقیق فیبروئید ها مشخص نیست اما تحقیقات نشان داده یکی از مواردی که در آن تاثیر زیادی دارد هورمون های استروژن و پروژسترون است در زمان های زیر می تواند باعث تحریک رحم و ایجاد فیبروم شوند:
قاعدگی: استروژن و پروژسترون، دو هورمون مهم هستند که بر رشد پوشش رحم تأثیر می گذارند که این هورمون ها در طول هر دوره قاعدگی تحریک می شوند. فیبروم ها، که گاهی به عنوان تومورهای خوش خیم شناخته می شوند، بیشتر از سایر بافت های عضلانی رحم دارای گیرنده های این هورمون ها هستند. کاهش تولید این هورمون ها در دوران یائسگی ممکن است باعث کوچک شدن فیبروم ها شود.
بارداری: بارداری که باعث افزایش تولید هورمون های استروژن و پروژسترون می شود هم می تواند در ایجاد فیبروم تاثیر داشته باشند.
برخی عوامل دیگر که ممکن است خطر ابتلا به آن را افزایش دهند شامل:
اضافه وزن بالا و چاقی
مصرف دخانیات و الکل
شروع قاعدگی زودهنگام
کمبود ویتامین هایی مانند D
سابقه فیبروم در خانواده
فیبرم رحم چه زمانی خطرناک است؟
در بسیاری از موارد، فیبروم رحم خطرناک نیست، اما می تواند علائمی مانند خونریزی شدید قاعدگی، درد یا فشار لگن و تکرر ادرار را ایجاد کند. در برخی موارد، بسته به اندازه و محل، فیبروم ها می توانند منجر به عوارضی مانند ناباروری یا مشکلات مربوط به بارداری شوند که به خودی خود نوعی خطر محسوب می شوند.
راه های تشخیصی
روش هایی که برای تشخیص فیبروم ها استفاده می شود متفاوت هستند و می توانند شامل روش های تشخیصی پزشکی زیر باشند:
سونوگرافی
سونوگرافی یک روش تصویربرداری تشخیصی است که در آن از امواج صوتی فرکانس بالا برای مشاهده و بررسی اندام های داخلی مانند رحم و تخمدان ها استفاده می شود و می تواند برای تشخیص میوم ها کاربرد داشته باشد.
ام آر آی
یکی دیگر از روش های تصویربرداری از اندام های داخلی بدن ام آر آی است در این تست تصویربرداری از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قدرتمند استفاده می شود و برای تشخیص میوم ها و بررسی اندام تناسلی زنانه می تواند کاربردری باشد.
سی تی اسکن (CT-Scan)
یکی از روش های تصویربرداری که در آن از اشعه یونیزان استفاده می شود سی تی اسکن است که این تست هم می تواند در تشخیص این بیماری کمک کننده باشد ولی از این روش ممکن است کمتر استفاده شود.
هیستروسکوپی
یکی دیگر از روش های تشخیص میوم ها که می توان به آن اشاره کرد هیستروسکوپی است که از اسکوپ (لوله باریک و منعطف) که دوربینی به آن متصل است استفاده می شود که به کمک آن از طریق دهانه رحم به بررسی داخل می پردازند.
هیستروسالپنگوگرافی
در روش HSG که در این روش هم مانند سی تی از اشعه یونیزان استفاده می شود، از ماده حاجب رنگی که بخش مورد نظر را متمایز از بقیه قسمت ها می کند برای ارزیابی دقیق تر میوم ها، و بررسی اینکه در مسیر تخمدان قرار دارد یا خیر (برای بارداری) استفاده می شود.
سونوهیستروگرافی
در این روش که نوعی سونوگرافی تشخیصی است از یک کاتتر حاوی محلول سالین (باز کردن چسبندگی ها) برای مشاهده بهتر رحم استفاده می شود. بقیه مراحل مانند سونوگرافی معمولی است.
توجه داشته باشید که در صورت وجود این بیماری قبل بارداری باید درمان شود چون ممکن است یکی از دلایل ناباروری و یا بارداری دشوار به همراه زایمان زودرس یا سقط جنین را به دنبال داشته باشد.
نتیجه
فیبروئیدها نوعی تومور خوش خیم است که اغلب درون رحم یا حتی روی آن ممکن است ایجاد شوند. اگر فیبروم کوچک باشد معمولا بدون نشانه است ولی اگر بزرگ تر باشند ممکن است علائم و نشانه های آن هم نمایان شوند. به صورت کلی بهتر است تحت نظر پزشک باشید و پس از تشخیص اقدام برای درمان کنید. چنانچه تمایل به دریافت نوبت از مرکز دکتر غلامرضا رحیمی که یکی از بهترین مراکز سونوگرافی در بهارستان تهران است را دارید می توانید از طریق دکمه دریافت نوبت اقدام فرمایید.
